ازدواج با محارم در آیین زرتشت

از جمله مسائل بحث بر انگیز در آغاز قرن بیستم، خویدوده (ازدواج با محارم) بین زرتشتیان بوده است.
بر اساس متون زرتشتی، اولین بار، این عمل میان اهورامزدا (خدای زرتشتیان) و دخترش سپندارمذ  انجام شد. پس از آنها مشی و مشیانه که خواهر و برادر بودند، با یکدیگر ازدواج کردند و نسل بشر از این ازدواج به وجود آمد!^[۱]

آثار موبدان زرتشتی، حکایت از آن دارد که زرتشت، پیامبر این آیین نیز شخصاً همبستری با محارم را به پیروان خود توصیه می‌کرد و آن را موجب ادامه نسل پاک می‌خواند.^[۲] موبدان بزرگ زرتشتی نیز به نوبه خود، در ترویج این نوع ازدواج کوشیده‌اند. «کرتیر»، یکی از موبدان اعظم زرتشتی در دوره ساسانیان، ترویج این گونه ازدواج‌ها را از اعمال نیکوکارانه خویش می‌داند.
عمل خویدوده یکی از کردارهای نیک و سبب بخشش گناهان بزرگ به شمار می‌رفت. به عنوان نمونه، اعتقاد بر این بود که تنها کار شایسته‌ای که تأثیر شیطانی گناه لواط را باطل می‌کند، عمل زناشویی با خویشان نزدیک (محارم) است.

با مطالعه کتاب اوستا، متون پهلوی و آثار مستشرقان، هیچ شکی باقی نخواهد ماند که این نوع ازدواج در ایران باستان، به‌خصوص در دوره ساسانی اتفاق می‌افتاده. مدارک موجود از دوره هخامنشی نیز این مسأله را تأیید می‌کند که ازدواج با محارم، حداقل در خاندان سلطنتی صورت می‌گرفته است. اما در مورد عامه مردم، مدارک لازم در دست نیست. سنگ نوشته‌های سده سوم میلادی و متون پهلوی متأخر نیز از این عمل، به نیکی یاد کرده‌اند.^[۳]

_____________________________
[۱] دینکرد، ترجمه فریدون فضیلت، کتاب سوم، ج ۱، ص ۱۴۴
[۲] گزیده های زادسپرم، ترجمه راشد محصل، ص ۳۷
[۳] شاهنشاهی ساسانی، تورج دریایی، ص ۱۷۷
همچنین بنگرید به: خویدوده (ازدواج با محارم) در بین شاهان هخامنشی